Czynny żal – jak uniknąć sankcji karnych skarbowych

Art. 16 [Czynny żal] kodeksu karnego skarbowego

§1. Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Artykuł 16 kodeksu karnego skarbowego przewiduje możliwość uniknięcia sankcji karnych skarbowych. Czynny żal to zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego. Zawiadomienie takie składa się naczelnikowi urzędu skarbowego lub naczelnikowi urzędu celno-skarbowego. Zawiadomienie powinno być złożone na piśmie albo przekazane ustnie do protokołu (ale to wymaga osobistej wizyty w urzędzie). W związku z epidemią COVID-19 wprowadzono możliwość przesłania „czynnego żalu” przez internet, najlepiej na skrzynkę właściwego organu za pośrednictwem platformy ePUAP.

Konieczne jest też uiszczenie całej wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej popełnionym czynem zabronionym.

Zawiadomienie tzw. „czynny żal” jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:

1. w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,
2. po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Jakie osoby nie mogą skorzystać z czynnego żalu?

1. sprawca, który kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego,
2. sprawca, który wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego,
3. sprawca, który zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia, o którym mowa w § 1, dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku,
4. sprawca, który nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.