30 listopada 2020 r. weszła w życie ustawa antyprzemocowa. Przepisy ustawy chronią ofiary przemocy domowej i mogą być stosowane natychmiast, bez czasu potrzebnego na wydanie wyroku przez sąd. Ich zadaniem jest szybkie i skuteczne działanie.
Dotychczasowe przepisy dotyczące przemocy domowej działały bardziej na korzyść oprawcy niż ofiary. W przypadku interwencji policja mogła jedynie założyć Niebieską Kartę, ewentualnie bardzo agresywnego krzywdziciela zamknąć na 48 godz. Po tym czasie mógł on spokojnie wrócić do domu, w którym przebywała poszkodowana przez niego osoba lub osoby. Ich piekło rozpoczynało się na nowo. Ustawa antyprzemocowa pozwala skutecznie chronić ofiary i wspomagać je w skomplikowanych procedurach sądowych.
Natychmiastowe opuszczenie mieszkania
Ustawa antyprzemocowa jest pierwszą w Polsce ustawą, która staje po stronie ofiary w momencie, kiedy dzieje się jej krzywda. W trakcie interwencji policja może wydać nakaz opuszczenia mieszkania wobec sprawcy przemocy oraz zakaz zbliżania się do mieszkania i jego otoczenia na dwa tygodnie, z możliwością przedłużenia. Nakaz i zakaz wchodzą w życie natychmiast po jego wydaniu. Ustawa dopuszcza nawet możliwość użycia środków przymusu, jeżeli agresor nie chce dobrowolnie opuścić lokum.
Co się dzieje ze sprawcą po wydaniu nakazu i zakazu?
Kiedy oprawca twierdzi, że nie ma dokąd pójść, policja ma wówczas obowiązek wskazać mu placówki, do których może się udać, takie jak schroniska dla bezdomnych. Dotychczas to ofiara, często z małymi dziećmi, musiała uciekać i szukać schronienia w przytułkach. Tymczasem agresor – zgodnie z prawem – zajmował ich wspólne mieszkanie. Ustawa antyprzemocowa staje więc po stronie ofiar i dba o ich dobro.
Gdy oprawca łamie zakaz…
Działania policji nie kończą się tylko na wydaniu nakazu opuszczenia lokalu oraz zakazu zbliżania się. Ich obowiązkiem jest kontrolowanie, czy oprawca przestrzega ich. W przypadku złamania zakazu lub nakazu, policja ma prawo zastosować areszt, ograniczyć wolność lub nałożyć grzywnę.
Jak zgodnie z nową ustawą pracują sądy?
Jeżeli sprawa trafia do sądu, policja również ma obowiązek dostarczać pisma procesowe oraz pomagać w ustalaniu adresu przebywania oprawcy lub świadków. Sąd w ciągu miesiąca od złożenia wniosku musi rozpoznać się ze sprawą. W niektórych przypadkach czas ten jest skrócony do trzech dni. Dodatkowo ofiary będą zwolnione z kosztów sądowych, mogą liczyć na pomoc psychologiczną, wsparcie prawne, a także leczenie w zakresie uzależnień.
Opieka nad ofiarą
Już wcześniej – przed wprowadzeniem ustawy antyprzemocowej – wprowadzono przepisy, które pozwalają na bardziej skuteczne ściąganie alimentów oraz gwarantują ofiarom wparcie i pomoc, np. psychologiczną z Funduszu Sprawiedliwości. Dotychczas poszkodowany pozostawiony był sam sobie, a problem ze ściągnięciem alimentów pojawiał się nawet po prawomocnym wyroku sądu.
Ustawa na tle innych państw europejskich
Ustawa antyprzemocowa wzorowana jest na podobnie działających rozwiązaniach w Austrii i w Czechach. W Austrii nakaz opuszczenia mieszkania stosowany jest już ponad 20 lat. W Czechach oprócz nakazu opuszczenia mieszkania przez oprawcę, ma on również zakaz kontaktowania się z ofiarami. W listopadzie 2020 r. do tego grona dołączyła Polska.
Jeżeli potrzebujesz wsparcia, skontaktuj się z nami.
tel.: 32 265 40 00
e-mail: sekretariat@volenti.pl